در این پژوهش رابطه بین حسابرسان مستقل و نوع اظهارنظر حسابرس با مدیریت سود مورد بررسی قرار گرفته است. مدیریت سود با اقلام تعهدی اختیاری سنجیده شده است. در رابطه با حسابرسان مستقل و نوع اظهارنظر حسابرس، تاثیر نوع موسسه حسابرسی، نوع اظهارنظر حسابرس در گزارش حسابرسی و تعداد بندهای شرط در گزارش حسابرسی بر روی اقلام تعهدی اختیاری سنجیده می شود. برای برآورد اقلام تعهدی اختیاری از مدل تعدیل شده جونز استفاده شده است. نوع موسسه حسابرسی به دو دسته سازمان حسابرسی و سایر موسسات و نوع اظهارنظر حسابرس به دو دسته مقبول و مشروط تقسیم شده است. در این پژوهش از روش رگرسیون خطی یک متغیره استفاده شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش، از دو روش داده های ترکیبی و مقطعی با به کارگیری اطلاعات 71 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال های 1380-1384 استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که فقط نوع موسسه حسابرسی با اقلام تعهدی اختیاری ارتباط دارد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

طبق نظریه چرخه عمر، واحدهای تجاری در مراحل مختلف چرخه عمر دارای خصوصیات متفاوتی هستند. از آنجایی که اقلام تعهدی اختیاری به عنوان معیار هموارسازی سود در نظر گرفته می شود، لذا مساله اساسی تحقیق این است که آیا چرخه عمر واحد تجاری بر میزان استفاده از اقلام تعهدی اختیاری تاثیر می گذارد؟ ابتدا با استفاده از روش دسته بندی آنتونی و رامش (1992)، و بلک (1998) شرکت های عضو نمونه آماری با استفاده از معیارهای رشد فروش، مخارج سرمایه ای و عمر شرکت به مراحل رشد، بلوغ و افول تفکیک می شوند. سپس با استفاده از مدل تعدیل شده جونز، اقلام تعهدی اختیاری برآورد و در مرحله آخر با استفاده از رگرسیون داده های تلفیقی و روش حداقل مربعات تعمیم یافته فرضیه های پژوهش آزمون می شود. جامعه آماری تحقیق، کلیه شرکت های غیرمالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1384 تا 1388 هستند. نتایج حاصل از بررسی 140 شرکت عضو نمونه آماری تحقیق نشان می دهد که میزان استفاده از اقلام تعهدی اختیاری در مراحل مختلف چرخه عمر متفاوت است؛ به طوری که میزان استفاده از اقلام تعهدی اختیاری در مرحله رشد، نسبت به مرحله بلوغ و افول بیشتر و میزان استفاده از این اقلام در مرحله بلوغ نسبت به مرحله افول کمتر است.

در این مقاله رابطه بین اظهارنظر حسابرس و ریسک مالی با مدیریت سود مورد بررسی قرار گرفته است. مدیریت سود با استفاده از اقلام تعهدی اختیاری برآورد شده است. در رابطه با نوع اظهارنظر حسابرس، گزارش حسابرس به دو دسته مقبول (تعدیل نشده) و مشروط (تعدیل شده) تقسیم شده است. از متغیرهای ریسک مالی، اهرم مالی و نوسانات سود در این پژوهش استفاده شده است. برای برآورد اقلام تعهدی اختیاری بر اساس نوع صنعت از مدل تعدیل شده جونز استفاده شده است. برای آزمون فرضیه ها از روش رگرسیون خطی ساده یک متغیره و چند متغیره با به کارگیری اطلاعات 91 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها حاکی از این است که نوع اظهار نظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه مستقیم دارد یعنی اینکه حسابرسی مستقل موجب کاهش استفاده مدیریت از اقلام تعهدی اختیاری می شود. اهرم مالی و اظهارنظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه معکوس داشت، یعنی با افزایش اهرم مالی اقلام تعهدی اختیاری کمتری استفاده شده و اظهار نظر حسابرس به سمت مقبول سوق پیدا می کند. نوسانات سود و اظهار نظر حسابرس با اقلام تعهدی اختیاری رابطه نداشت.

بر اساس تحقیقات قبلی مدیران ممکن است برای تاثیرگذاری روی ارزش بازار سهام و یا اهداف فرصت طلبانه، سود شرکت را از طریق مدل های اقلام تعهدی اختیاری یا درآمد اختیاری مدیریت کنند. هدف این تحقیق بررسی توانایی مدل های اقلام تعهدی اختیاری و درآمد اختیاری برای پیش بینی مدیریت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. همچنین تاثیرگذاری هریک از این مدل ها بر ارزش بازار سهام و رابطه آن ها با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی و شاخص Q توبین در شرکت های پذیرفته شده در بورس بررسی شده است. روش تحقیق کتابخانه ای و همبستگی با استفاده از رگرسیون چندمتغیره می باشد. نمونه تحقیق شامل 1000 مشاهده در دوره زمانی سال های 1380 تا 1389 است.نتایج نشان می دهد که مدل های مدیریت سود مبتنی بر اقلام تعهدی اختیاری در مقایسه با مدل درآمد اختیاری توان بیشتری در پیش بینی مدیریت سود دارند و علاوه بر آن شاخص مدیریت سود حاصل از مدل های مبتنی بر اقلام تعهدی در مقایسه با مدل درآمدی، یک متغیر مربوط و تاثیرگذار بر ارزش بازار سهام شرکت می باشد. هیچ کدام از مدل های محاسبه مدیریت سود، همبستگی میان شاخص مدیریت سود با شاخص عدم تقارن اطلاعاتی را تایید نمی کنند و تنها مدیریت سود محاسبه شده بر اساس مدل کازنیک با شاخص Q توبین رابطه معنادار دارد.

هدف اصلی مقاله حاضر، بررسی نقش عامل رشد در حساسیت بازدهی سهام به اقلام تعهدی اختیاری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. با فرض وجود فرصت رشد بالا و عدم تقارن اطلاعاتی، این انتظار وجود دارد که مدیران دارای انگیزه بالا برای استفاده از اقلام تعهدی اختیاری و به ویژه اقلام تعهدی اختیاری مثبت، در جهت پیام رسانی اطلاعات محرمانه داخلی به سرمایه گذاران خارجی باشند. نمونه آماری پژوهش شامل 149 شرکت است که در طی دوره زمانی 1389 لغایت 1393 از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس به روش حذف سیستماتیک انتخاب شده و آزمون فرضیه ها نیز با استفاده از داده های پانلی و به کمک روش حداقل مربعات تعمیم یافته، انجام شده است.نتایج پژوهش نشان می دهد که اقلام تعهدی اختیاری برای شرکتهای رشدی در مقایسه با سایر شرکت ها، نقش مهمی نداشته و اصولا تاثیر گذار نمی باشد. با این وجود نتایج گواه بر این مطلب است که حساسیت بازدهی به اقلام تعهدی اختیاری مثبت در شرکت های با رشد بالا در مقایسه با شرکت هایی که از درجه رشد پایین تری برخوردار هستند، بیشتر است. بر این اساس می توان ادعا نمود که اقلام تعهدی اختیاری مثبت، برای انتقال اطلاعات محرمانه به سرمایه گذاران، به ویژه در شرکت های رشدی سودمند می باشد.